Giriş Yap
Hoş Geldiniz
Hızlı ve güvenli alışverişe giriş yapın!
Henüz Üye Değil Misiniz?
Kolayca üye olabilirsiniz!

Antistatik ve Dielektrik Arasındaki Fark Nedir?

29-07-2025 13:39
Antistatik ve Dielektrik Arasındaki Fark Nedir?

Endüstriyel alanlarda çalışanların iş güvenliği için doğru ayakkabı seçimi büyük önem taşır. Ancak iş ayakkabısı alırken sıklıkla karıştırılan iki teknik terim, çoğu zaman kullanıcıyı yanlış yönlendirebilir: antistatik ve dielektrik. Her ikisi de elektrikle ilişkilidir, ancak işlevleri, kullanım alanları ve teknik sınırları tamamen farklıdır. Bu farkı anlamak, yalnızca güvenliğiniz için değil, aynı zamanda çalıştığınız sektörün ihtiyaçlarına doğru karşılık vermeniz için de gereklidir.

Antistatik Ayakkabılar: Elektrostatik Boşalmaya Karşı Koruma

Antistatik ayakkabılar, özellikle elektronik üretim tesisleri, laboratuvarlar, ilaç fabrikaları veya patlayıcı gaz/pudra ile çalışan ortamlarda tercih edilir. Temel amacı, vücudun biriktirdiği statik elektriğin kontrollü bir şekilde toprağa aktarılmasını sağlamaktır.

Bu ayakkabılar, taban yapısında kullanılan iletken malzemeler sayesinde insan vücudunda biriken elektrik yükünün ani bir kıvılcım oluşturmadan dağılmasını sağlar. Antistatik taban direnci genellikle:

  • 100 kiloohm (10⁵ ohm) ile 1000 megaohm (10⁹ ohm) arasında bir değerde olmalıdır.

Bu sayede hem kullanıcı korunur hem de çevredeki hassas elektronik ekipman veya parlayıcı maddeler zarar görmez.

Elektrik çarpmasına karşı doğrudan bir koruma sağlamadığını vurgulamak gerekir. Bu ayakkabılar yalnızca elektrostatik yükü boşaltmak için tasarlanmıştır. Yani bir elektrik kaçağında kullanıcıyı korumazlar.

Bu tarz ayakkabılar genellikle S1P, S2, S3 gibi standartlara sahip modellerde yer alır. Antistatik özellik, çoğu zaman SRC tabanlı kaymaz modeller ile birlikte sunulur. Konfor ve güvenliği birlikte arayanlar için hafif antistatik iş ayakkabısı modelleri doğru seçim olabilir.

Dielektrik Ayakkabılar: Elektrik Akımına Karşı Yalıtım

Dielektrik ayakkabılar ise çok daha farklı bir amacı yerine getirir: yüksek gerilime karşı kullanıcıyı yalıtmak. Elektrik dağıtım şirketlerinde çalışanlar, yüksek gerilim hat teknisyenleri, elektrik panolarıyla uğraşan bakım ekipleri bu tür ayakkabılara ihtiyaç duyar.

Bu ürünler, elektriksel olarak tamamen yalıtkan malzemelerden üretilmiştir. Genellikle:

  • 18.000 volta kadar kuru ortamda yalıtım sağlayacak şekilde ASTM F2413 veya EN ISO 20345 standartlarına göre test edilir.

Ayakkabıların taban yapısı, ayak ile zemin arasında elektriksel iletkenliği sıfıra indirmek üzere tasarlanır. Böylece kullanıcı olası bir elektrik kaçağında akımın vücuduna iletilmesini engeller.

Bu ayakkabılar çoğu zaman EH (Electrical Hazard) koduyla işaretlenmiştir ve yalnızca kuru zeminlerde geçerlidir. Bu da onların ıslak veya nemli ortamlarda güvenlik sınırlarının düştüğü anlamına gelir.


Antistatik mi Dielektrik mi? Hangi Durumda Hangisini Tercih Etmelisiniz?

Bu iki ayakkabı türü arasında seçim yaparken asıl belirleyici olan şey, çalışma ortamınızın elektrik riski profili ve işin doğasıdır. Aşağıdaki karşılaştırmalı tablo, hangi ortamda hangi türün uygun olduğunu daha net anlamanızı sağlar:

Özellik

Antistatik Ayakkabı

Dielektrik (EH) Ayakkabı

Temel Amaç

Statik elektriği toprağa iletmek

Elektrik akımını yalıtmak

Koruma Türü

Elektrostatik boşalma (ESD)

Yüksek voltaj şoklarına karşı koruma

Kullanım Alanı

Elektronik üretim, kimya, patlayıcı ortamlar

Elektrik hatları, panolar, yüksek voltajlı tesisler

Standartlar

EN ISO 20345 S1P, S2, S3

ASTM F2413 EH, EN 50321

Zemin Şartı

Genellikle kuru veya nemli olabilir

Sadece kuru zeminlerde geçerlidir

Ayakkabı Tabanı

Hafif iletken (kontrollü)

Tamamen yalıtkan

Antistatik ayakkabılar, örneğin toz boya uygulama alanları ya da kimyasal üretim tesisleri gibi kıvılcımın yangın riski oluşturabileceği yerlerde gereklidir. Kimyasal dirençli iş ayakkabısı seçenekleri de bu tarz ortamlar için kombinlenebilir.

Dielektrik ayakkabılar ise, doğrudan elektrikle temas riskinin olduğu alanlarda, yani ayakta çalışırken ayakkabının zeminden gelen kaçak akımı engellemesi gereken durumlarda vazgeçilmezdir. Ancak önemli bir uyarı: Bu ayakkabılar yalnızca kuru zeminlerde test edilmiştir, nemli zeminlerde elektrik yalıtımı sağlayamayabilir.

Standartlara Göre Teknik Gereklilikler

Antistatik ve dielektrik ayakkabılar farklı standartlarla tanımlanır. Örneğin:

  • EN ISO 20345 standardı altında antistatik özellikli ayakkabılar A (Antistatik) sembolüyle belirtilir.

  • ASTM F2413-18 EH etiketi olan bir model, kullanıcıyı 18.000V'a kadar yalıtabilen dielektrik özelliktedir.

  • EN 50321 standardı ise daha yüksek yalıtım gereksinimi olan ortamlar için dielektrik botlar tanımlar.

Bu standartlara göre satın alım yapmak, yalnızca ürünün üzerinde yazana güvenmekten çok daha güvenilir bir yaklaşımdır. Üretici beyanı değil, bağımsız test ve sertifikasyon belgeleri mutlaka sorgulanmalıdır.

Yanlış Seçim Neye Yol Açar?

Yanlış sınıftaki ayakkabıyı tercih etmek, kullanıcıyı ciddi şekilde tehlikeye atabilir:

  • Elektrikle doğrudan temas riski olan bir ortamda antistatik ayakkabı kullanmak, hayati tehlike doğurur.

  • Tersine, statik elektrik boşalmasının önemli olduğu bir ortamda dielektrik ayakkabı kullanmak ise kıvılcım oluşturabileceğinden patlamaya yol açabilir.

Bu nedenle seçim yaparken yalnızca koruma seviyesi değil, çalışma ortamının elektriksel karakteristiği, kullanılan cihazlar ve ekipmanların hassasiyeti de dikkate alınmalıdır. Doğru seçilmiş ayakkabı, yalnızca iş güvenliği değil, verimlilik ve ekipman sağlığı açısından da kritik rol oynar.

Kimi zaman her iki özelliği de belirli oranlarda sunan hibrit iş ayakkabısı modelleri mevcut olsa da, yüksek riskli ortamlarda ayrı ayrı uzmanlaşmış ürünler tercih edilmelidir.

Blog Etiketleri :
IdeaSoft® | E-Ticaret paketleri ile hazırlanmıştır.